کمبود ویتامین B12 در بارداری ممکن است سبب القای چاقی شود

12 نوامبر 2019 - نتایج مطالعه جدیدی که در کنفرانس سالانه انجمن غدد درون ریز ارائه شد، حاکی از آن است که کمبود ویتامین B12 می تواند متابولیسم طبیعی چربیها را مختل کرده و به طور غیر مستقیم در افزایش وزن و چاقی در بارداری نقش داشته باشد. این نتایج بر لزوم مصرف این ویتامین در دوران بارداری تأکید می کند، زیرا چاقی در بارداری با تعدادی از پیامدهای بهداشتی منفی دراز مدت از جمله دیابت، ارتباط دارد.

ویتامین B12

کوبالامین یا ویتامین B12 ماده ای است که در غذاهای دریایی، لبنیات و فرآورده های گوشتی یافت می شود. ویتامین B12، یک کوفاکتور اساسی برای تعدادی از آنزیمها یا کاتالیزورهای بیولوژیکی است که هزاران واکنش شیمیایی را در بدن انجام می دهند. هنگامی که رژیم غذایی اکثرا از مواد غذایی نشاسته ای بسیار فرآوری شده تشکیل شده باشد، فرد احتمالاً دچار کمبود ویتامینB12 می شود. هر دو مطالعات حیوانی و انسانی نشان داده اند كه كمبود B12 با افزایش خطر ابتلا به سندرم متابولیک مرتبط می باشد.

مطالعات نشان داده اند که این کمبود ویتامین حدود یک چهارم از زنان باردار در سراسر جهان را به دلیل افزایش نیاز به این ویتامین برای رشد و نمو جنین، تحت تأثیر قرار می دهد. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می دهد این وضعیت، خطر ابتلا به چاقی یا دیابت را افزایش می دهد. با این حال دانشمندان تاکنون نتوانسته اند مکانیسم آن را توضیح دهند.

اینکه سلولهای چربی برای بسیاری از واکنشهای شیمیایی در بدن اساسی هستند، انگیزه ایی برای تحقیق فعلی شد تا محققان به بررسی مکانیسم ارتباط کمبود ویتامین B12 با اختلال سنتز تری گلیسیریدها و متابولیسم تغییر یافته ی چربیها در بدن بپردازند. تحقیقات نشان داده است که متابولیسم غیر طبیعی چربی باعث ایجاد التهاب در بافت چربی می شود.

مطالعه ی حاضر با هدف بررسی عملکرد سلولهای چربی در دو محیط کشت سلولی با غلظتهای مختلفی از ویتامینB12  انجام شد. در آزمایش اول، سل لاینpreadipocyte   ABdScدر محیط کشتی با مقادیر مختلف ویتامین B12: شامل 25 پیکومولار ، 100 پیکو مولار ، 1 نانومولار و 500 نانومولار کشت شدند و در آزمایش دوم مجموعه دیگری از سلول ها ، به نام AbdSc primary preadipocytes، تحت همان تنظیمات کشت شدند.

برای یک مقایسه ی مستقیم، سلولهای چربی از بافتهای چربی امنتال (درون شکم) و زیر جلدی (زیر پوست) و نمونه ی خون زنان باردار مبتلا به کمبود B12 گرفته شد. محققان بعد از اندازه گیری مقدار سرمی B12 و سایر عوامل خطرزای متابولیکی مانند قند خون و غلظت لیپیدها، سلول هایامنتالو زیرجلدیرا برای کشف پروفایل متابولیکی آنها مورد مطالعه قرار دادند.

دانشمندان با استفاده از روشهای کمّیRT-PCR ، سطح بیان ژنهای مربوط به متابولیسم چربی ها را بررسی کردند. آنها مقدار تری گلیسیرید سنتز شده را -با استفاده از ردیابهای رادیواکتیو برای برچسب زدن سوبستراهای شیمیایی مورد نیاز برای این واکنش در سلولهای چربی-، اندازه گیری کردند. آنها همچنین میزان اکسیداسیون اسیدهای چرب به نام اکسیداسیون بتا را تعیین کردند که معیاری از استفاده ی بدن از اسیدهای چرب به عنوان منبع انرژی است. علاوه بر این، آنها میزان مصرف اکسیژن را در میتوکندریها در پاسخ به عرضه ی پالمیتات(یک اسید چرب) اندازه گیری کردند. دو فرآیند اخیر با استفاده از آنالایزرseahorse-XF ، که از سلولهای زنده برای اندازه گیری نرخ واکنش متابولیکی استفاده می کند، ارزیابی شد.

محققان مشاهده کردند که سطح برخی از مواد شیمیایی ناشی از واکنشهایی که سلولهای چربی در آنها دخیل هستند، به طور قابل توجهی تغییر یافته است. به عبارت دیگر، کمبود ویتامینB12 متابولیسم سلولهای چربی را تحت تأثیر قرار داده است. به عنوان مثال، ژنهای بیوسنتز تری گلیسیرید مانندELOVL6وSCD ، تنظیم مجدد شده، یا فعالیت آنها افزایش یافته بود. از طرف دیگر، بیان ژنهای بتا اکسیداسیون مانند FAT / CD36 و CTP1-β افت کرده بود.

همچنین، برخی از مواد شیمیایی منتشر شده توسط سلولها به عنوان بخشی از سیگنالینگ آنها، یعنی سایتوکاین ها افزایش یافته بود. اینها مواد شامل اینترلوکین هایی مانند  IL-1، IL-6، IL-8  و IL-18، فاکتورهای رشدی مانندTGF-β ، فاکتور نکروز تومور TNF-α و فاکتورهای جذب سلولهای ایمنی مانند MCP-1 بودند که نقش همگی آنها در تحریک فرآیندهای التهابی مشخص شده است و بهمین دلیل به آنها سایتوکاین های پیش التهابی گفته می شود.

این تغییرات در سلولهای گرفته شده از چربی زیر جلدی و امنتال زنان بارداری که با کمبود ویتامینB12  مواجه بودند، نیز دیده می شد. در این سلول ها همچنین تغییرات قابل توجهی در گذرگاه های عبور اسیدهای چرب ایجاد شده بود، همچنین بتا اکسیداسیون ناشی از عرضه ی پالمیتات در غیاب ویتامین B12 در این سلولها کاهش داشت.

در نتیجه ی این تغییرات چندگانه، مانند افزایش سنتز تری گلیسیرید و کاهش مصرف چربی، چربی در بدن تجمع می یابد. در عین حال التهاب ناشی از متابولیت های غیر طبیعی چربی نیز باعث اختلال در روند طبیعی بدن می شود. محقق جینوس سماوات می گوید "همه اینها فرد را مستعد اضافه وزن می کند."

بر اساس این نتایج، تعداد بیشتری از زنان باردار باید برای تعیین مقدار ویتامین B12 بررسی شوند. همچنین محققان باید از اهمیت این ویتامین در عملکرد سلول های چربی مطلع شوند، تا بتوانند با رفع کمبود این ویتامین، از وخیم تر شدن سلامت زنان جلوگیری کرده و از آن بعنوان یک تکنیک مداخله ی مؤثر استفاده کنند. محققان در ادامه ی این مطالعه قصد دارند نحوه دخالت ژن ها در متابولیسم سلول های چربی و این که چگونه کمبود ویتامین B12 در دوران بارداری با وقوع بیماریهای متابولیکی در فرزندان در دراز مدت ارتباط دارد، را بررسی کنند.

سماوات بطور خلاصه گفت: "یافته های ما نیاز به مصرف مکمل ویتامین B12 در دوران بارداری برای کمک به مقابله با چاقی را تقویت کرد و یک دلیل قوی برای تامین بودجه ی مطالعات بیشتر و معرفی سیاست های بهداشت عمومی برای رفع این مشکل ارائه داده است."

منبع:

https://www.news-medical.net/news/20191112/Study-finds-vitamin-B12-deficiency-in-pregnancy-may-induce-obesity.aspx